Badaude ezagunak diren eraikinak, miresmenez begiratzen direnak. Argazkietan eta liburuetan sarri agertzen direnak. Baina badaude beste mota bateko eraikinak ere; horren ezagunak ez diren arren bitxikeria eta historia asko gordetzen dutenak. Eraikin horietako batzuk identifikatu eta haien katalogazioa egin du Elba Azpillagak, Ondarearen katalogazioa izeneko proiektuan. Azpeitiko Kultur Sormen Beketako bat jaso zuen Azpillagaren proiektu proposamenak, eta horrek emandako bultzadari esker murgildu zen abenturan. Bidelagun izan ditu liburuak zein herriko bizilagunak; Dinamoa izan da proiektuaren aterpea.
Sormen gunean hasi zen dena, eta ondo gogoan du hori Azpillagak: “Dinamoko kideengana jo nuen egunean, ez nuen Sormen Beken berri; ez nekien existitzen zirenik ere. Orduko hartan esku artean nuen beste proiektu batekin joan nintzen Dinamoko kideengana, eta aurkeztutakoa gustatu zitzaien arren, esan zidaten ez zela garai egokia hura aurrera ateratzeko”. Azpillagak eta sormen guneko arduradunek solasean jarraitu zuten zestoarraren ikasketez, zaletasunez… eta horrela iritsi ziren Sormen Beken gaia mahaigaineratzera. “Kontu-kontari ari ginela eman zidaten Sormen Beken berri, eta buruan neukan proiektu-ideia beketara aurkeztera animatu ninduten. Beraz, Dinamoko lagunei esker izan nuen beken berri, eta haiek animatu nindutelako eman nuen horietara aurkezteko pausoa”, kontatu du zestoarrak.